Yazı İçeriği
İdari davalar nedir
İdari davalar, devletin yürüttüğü işlemlerle ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü için açılan davaları kapsayan bir hukuk dalıdır. İdari davalar, bireylerin ya da özel kuruluşların devletin işlemleri nedeniyle uğradığı zararların giderilmesi ya da devletin uygulamalarına karşı çıkılması için açılan davalardır.
İdari davalar, yönetim işlemlerine karşı muhalefet ederek hak arama ve itiraz hakkının kullanılmasını sağlar. Bu tür davalar, idare hukukunun bir dalı olarak ele alınır ve idari yargı organlarıyla çözümlenir. İdari davaların özelliği, sadece bireylerin haklarının korunması için değil, aynı zamanda kamu yararının korunmasını da hedeflemesidir. Böylelikle, idari davaların sonucu, sadece bireysel bir fayda sağlamakla kalmaz, aynı zamanda tüm toplumun yararına da hizmet eder.
İdari davalar, tahkim, arabuluculuk veya alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizmaları yerine, idari yargı mercileri tarafından çözümlenir. İdari davaların çözüm mercii, idari yargı mahkemeleri ve Danıştay’dır. İdari yargı mahkemeleri, idari işlemlere karşı açılan davaların ilk derece mahkemeleridir. Danıştay ise, idare hukuku alanında en üst düzeyde karar veren mercidir ve idareyle ilgili kararları istişare eder. Overall, idari davaların amacı, devletin işlemleri ile ilgili çıkan uyuşmazlıkların adil bir şekilde çözümlenmesini sağlamaktır.
Tam yargı davası nedir ve hangi hallerde açılabilir
Tam yargı davası, bir idarenin bir kararına veya eylemine karşı açılan bir dava türüdür. Bu tür davalar, idari işlem ve işlemler ile kamu hizmetlerinin yürütülmesi konusunda idare ile gerçek kişiler veya tüzel kişiler arasında oluşan uyuşmazlıklarda kullanılır. Tam yargı davası, idarenin eylem ve işlemlerini yok saymak veya kaldırmak değil, sadece hukuka aykırı olduğu hallerde düzeltmek amacıyla açılır.
Tam yargı davası, bazı hallerde açılabilir. Bunlar; idarenin belirli bir işlemine karşı hukuka aykırılık iddiası ile açılan iptal davası sonuçsuz kaldığında, idari işlem ile kamu hizmetlerinin yürütülmesini etkileyen eylemler kaynaklı zararlardan dolayı tazminat davası açılabilir, idarenin bir işlemiyle yasal hak ve menfaatleri ihlal edilen kişiler tarafından açılan iptal ve tazminat davalarıdır.
Tam yargı davası, genellikle idare hukuku alanına girer. Yasaların çiğnenmesi veya kamu hizmetlerinin yerine getirilmemesi durumunda açılan bu davalar, genellikle idarenin kararlarına karşı hukuki düzenleme yapar ve kamu hizmeti yapımında idarenin gereksinim ve adaletine riayet eder. Davalar, idari faaliyetlerin protesto edilerek koşulların iyileştirilmesi için bir araç olarak da kullanılabilir.
İdari davaların süresi ne kadardır
İdari davalar, kamu hukukuna ilişkin olan ve idari işlemler ve eylemler nedeniyle açılan davalar olarak tanımlanabilir. Bu tür davaların süresi, davaya ve yargılama sürecine göre farklılık göstermektedir. İdari davaların genel olarak ceza davalarından daha kısa sürede sonuçlanması beklenir. Ancak, idari davaların süresi, bazı koşullar altında uzayabilir.
İdari davaların süresi, davaya konu olaya ve davayı açan tarafa göre değişebilir. Örneğin, bir kamu kurumunun işlem veya eylemi nedeniyle açılan idari davaların süresi, şikayet ve itiraz süreleri ve uzlaşma süreci dahil olmak üzere yaklaşık 6-12 ay arasında değişebilir. Ancak, bazı durumlarda mahkemenin yargılama sürecinin uzamasıyla birlikte, idari davaların süresi 2-3 yıla kadar uzayabilir.
Davaya konu olan idari işlemin ve eylemin niteliği de idari davaların süresini etkileyebilir. Örneğin, iptal davaları genellikle daha kısa bir sürede sonuçlanırken, yürütmenin durdurulması talebi içeren davalar daha uzun bir sürede tamamlanabilir. Ayrıca, davayı açan tarafın belirlediği süreler ve bu sürelerin ihlali de davanın süresini etkileyebilir.
Sonuç olarak, idari davaların süresi, dava ve yargılama sürecine göre farklılık gösterir. Her davada olduğu gibi, idari davaların da hızlı bir şekilde sonuçlanması, hukukun üstünlüğü ve etkin bir yargılama süreci için oldukça önemlidir.
İdari davaların açılabilmesi için gereken şartlar nelerdir
İdari davalar, idare hukukuna uygun olarak açılan davalardır. Bu davalarda; genellikle idari işlemlere veya idare tarafından verilen kararlara karşı itiraz edilir ve bu işlemlerin veya kararların iptal edilmesi için dava açılır. İdari davaların açılabilmesi için belirli şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar şu şekildedir:
1. İdari işlem veya kararın varlığı: İdari davaların açılabilmesi için, idare tarafından bir işlem veya karar verilmesi gerekmektedir. Maddi veya hukuki sonuçları olan bir işlem veya kararın varlığı önemlidir.
2. İdari işlem veya kararın süresi: İdari davaların açılabilmesi için, işlem veya kararın tebliğ edilmesinden itibaren 60 gün içerisinde dava açılması gerekmektedir. Bu süre, işlem veya kararın tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar.
3. Tarafların yeterliliği: İdari davaların açılabilmesi için, davacının dava konusu işlemin veya kararın taraflarından biri olması gerekmektedir. Aynı zamanda, dava açılmadan önce idare nezdinde her türlü işlemin tamamlanması gerekmektedir.
4. Yargı yolu tüketilmesi: İdari davaların açılabilmesi için, öncelikle idari yargıya başvurulması gerekmektedir. Bu nedenle, idarenin belirlediği yargı yolları tüketilmelidir.
5. Davanın açılacağı yer: İdari davaların açılacağı yer, idari yargı yerleridir. Bu yerler, idarenin merkezleri ve temsilcilikleri, Bölge İdare Mahkemeleri, Danıştay ve İdari Yargıtay’dır.
İdari davaların açılabilmeleri için yukarıda belirtilen şartlar bulunmaktadır. Bu şartların doğru bir şekilde yerine getirilmesi, davanın açılabilmesi için önemlidir. Ayrıca, dava açmadan önce uzman bir avukattan hukuki danışmanlık alınması da gerekmektedir.
İdari davalar hangi mahkemelerde görülür
İdari davalar, mevzuata uygun şekilde hareket etmeyen idari işlemler veya eylemler sonucu ortaya çıkan uyuşmazlıklar nedeniyle açılan davalar olarak kabul edilir. Bu tür davaların görüleceği mahkemeler, idari yargı mahkemeleridir. İdari yargı mahkemeleri, Türk yargı sisteminin diğer mahkemeleri gibi, iki farklı derecede görülmektedir. Bunlar İdare Mahkemeleri ve Danıştay’dır.
İdare Mahkemeleri, idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk derece mahkemeleridir. İdare Mahkemeleri, aynı zamanda büyükşehirlerde bulunan Bölge İdare Mahkemelerinde de görülebilmektedir. İdari davaların çoğu İdare Mahkemelerinde görülmektedir.
Danıştay ise, idari davaların ikinci ve son derece mahkemesidir. İdare Mahkemeleri tarafından verilen kararlar, tarafların itirazı halinde Danıştay’a taşınır. Danıştay, hem içtihat kuralları hem de temyiz mahkemesi olarak işlev görmektedir. Danıştay, ayrıca idari davaların yanı sıra, İdare Mahkemeleri tarafından verilen kararlara itirazda bulunma hakkına sahip olan bireyleri yasal süreleri içerisinde haklarını savunmaları konusunda da yönlendirmektedir.
Sonuç olarak, idari davaların çözümlenmesi için İdare Mahkemeleri ve Danıştay gibi özel mahkemelerin mevcut olduğu açıktır. İdari davaların doğru bir şekilde çözümlenmesi, idarenin hukuki sınırları çerçevesinde hareket etmesine yardımcı olacaktır.
İdari davaların mahkeme masrafları nasıl karşılanır
İdari davalar, kamu hukuku alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünü amaçlar. Bu davaların açılması için öncelikle belirli bir yargı yolu tercih edilmelidir. İdari davalarda yargı yolu; idari yargı ya da genel yargı yolu olabilir. İdari davaların mahkeme masrafları ise çoğu zaman davayı açan taraf tarafından karşılanması gerekmektedir. Ancak, bazı durumlarda masraflar, dava açan tarafın değil, kamu kurumları tarafından karşılanabilir.
İdari davaların mahkeme masrafları, baro tarafından belirlenen avukatlık ücreti, harçlar, bilirkişi ücretleri, tebligat masrafları, tarafların vekalet ücretleri, tanık giderleri gibi kalemlerden oluşur. Bu masrafların ne kadar olacağına, davayı açan tarafın durumuna ve davaya konu olan konulara göre değişir.
Dava açan taraf mahkeme masraflarını karşılamaya mali imkanı yoksa, adli yardım talebinde bulunarak bu masrafların devlet tarafından karşılanmasını sağlayabilir. Adli yardımdan yararlanabilmesi için kişinin belirli bir gelir ve mal varlığı sınırlamasına uyması gerekmektedir.
Sonuç olarak, idari davaların mahkeme masrafları, dava açan taraf tarafından genellikle karşılanır. Ancak, adli yardım gibi birtakım hukuki haklar sayesinde bu masrafların devlet tarafından karşılanması mümkündür.
