Deport Kararı Kaldırma (Sınır Dışı Edilme) Sınırdışı Kararına İtiraz

Yazı İçeriği

DEPORT NEDİR ?

İngilizce kökenli bir kelime olan Deport, dilimize: “ Sınır dışı etmek, uzaklaştırmak “ olarak çevrilmiştir.

Deport olmak ise: Vatandaşı olmadığı bir ülkede bulunan kişinin, herhangi bir nedenden dolayı ( vize ihlali, kanuna – ahlaka aykırı faaliyetlerde bulunma, ulusal güvenlik veya sağlık için tehlikeli olma, çalışma izni olmaksızın çalışma vs…) kendi ülkesine, transit gideceği ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye çıkışının yaptırılması (sınır dışı edilmesi) ve hakkında

Türkiye’ye giriş yasağı konulması anlamına gelmektedir.

Deport Kararı Kaldırmak için ya da daha fazla bilgi almak için Hukuk Büromuzdan randevu alabilir veya 0541 832 80 32 Telefon numarasından 7/24 ulaşabilirsiniz.
Laçin Hukuk & Danışmalık Bürosu

DEPORT (SINIR DIŞI EDİLME) SEBEPLERİ NELERDİR ?

Aşağıda deport kararının kaldırılması kısmında detaylı şekilde değineceğimiz üzere, deport kararının kaldırılması konusundaki en önemli unsur bu kararın hangi gerekçeyle verildiği hususudur.

Sınır komşularımız olan Suriye ve Irak gibi Orta Doğu ülkelerinde yaşanan iç savaş ve karışıklıklar dolayısıyla, 2011 yılından bu yana Türkiye’ye giriş yapan göçmen sayısı, 2021 yılı güncel verilerine göre: 3.688,238 kişiyi bulmuş durumdadır. Hal böyle olunca, toplumsal huzur ve sükunun tesisi ve sürdürülebilirliği için, bilhassa yabancılara yönelik kolluk

denetimleri sık ve düzenli hale getirilmekte ve bu denetimler neticesinde,

6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 54. Maddesinde açıkça ifade

edilen şu yabancılar hakkında, ilgili makamca sınır dışı etme kararı alınmaktadır:

5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler.
Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar.
Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar.

ç) Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar.

Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar.
Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler.
İkamet izinleri iptal edilenler.
İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler.

ğ) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler.

Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler.

(ı) Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler.

Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar.
İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar.

(k) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/36 md. ; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/31 md.) Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler.

(2) (Değişik: 3/10/2016-KHK-676/36 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/31 md.) Bu maddenin birinci fıkrasının (b), (d) ve (k) bentleri kapsamında oldukları değerlendirilen uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler hakkında uluslararası koruma işlemlerinin her aşamasında sınır dışı etme kararı alınabilir.

Fakat sınır dışı edilme sebepleri yukarıda sayılanlarla sınırlı olmayıp yabancının başka nedenlere dayalı olarak deport (sınır dışı) edilmesi de mümkündür.

DEPORT NASIL SORGULANIR ?

Haklarında deport (sınır dışı etme) kararı verilen yabancılar; sınır kapılarından, kendi ülkelerindeki Türkiye Büyükelçiliklerinden ya da yine kendi ülkelerindeki Türk Konsolosluklarından bilgi alabilmektedirler.

DEPORT KARARINI HANGİ MAKAM VERİR VE YURDA GİRİŞ YASAĞININ SÜRESİ NE KADARDIR ?

Gerektirici sebeplerin varlığı halinde yabancı hakkında deport (sınır dışı etme) kararı, Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün talimatı üzerine veya re’sen valiliklerce verilir. İlgili yabancı hakkında, deport kararının devamında bir yurda giriş yasağı süresi de tayin edilmekte ve bu süre, sınır dışı edilme gerekçelerine göre değişkenlik göstermektedir. Uygulamada genel olarak kişinin Türkiye’ye girişinin 1 ay ile 5 yıl arasında yasaklanabildiği ve her bir kısıtlama için farklı sonuçlar doğabildiği gözlemlenmektedir.Ayrıca ilgili mevzuata göre: Türkiye’ye giriş yasağının süresi en fazla beş yıldır. Ancak, kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehdit bulunması hâlinde bu süre Genel Müdürlükçe en fazla on yıl daha artırılabilir.

Türkiye’ye giriş yasağı, yabancının yasal kalma süresinin ihlal edildiği durumlarda (yani oturum izninin, çalışma izninin, vize süresinin veya vize muafiyet süresinin aşıldığı hallerde) Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun 9. Maddesine göre uygulanmaktadır. Şöyle ki:

3 aydan fazla süre aşımı yapmış ve kendi istekleri ile ülkeden ayrılmak için sınır kapılarına giderek idari para cezalarını ödeyen yabancı vatandaşlara ise 1 ay ile 5 yıl arasında Türkiye’ye Giriş Yasağı uygulanmaktadır. Verilen yasak süreleri şöyledir:

3 ay – 6 ay arası süre aşımı yapıldığında : 1 ay giriş yasağı
- 6 ay – 1 yıl arası süre aşımı yapıldığında : 3 ay giriş yasağı
- 1 yıl – 2 yıl arası süre aşımı yapıldığında : 1 yıl giriş yasağı
- 2 yıl – 3 yıl arası süre aşımı yapıldığında : 2 yıl giriş yasağı
- 3 yıldan fazla süre aşımı yapıldığında : 5 yıl giriş yasağı

Diğer Durumlar İse;

Yasal kalış sürelerini aştıktan sonra, kendi istekleri ile sınır kapılarından ayrılırken idari para cezalarını ödemeyen yabancı vatandaşlar,
- Yasal kalış sürelerinin aşılmasından sonra ülkeyi terke davet edilen yabancı vatandaşlardan, kendilerine verilen süre içerisinde ülkeyi terk etmeyen ya da idari para cezasını ödemeyen yabancılar,
- Yasal olarak verilen süreyi 3 aydan fazla aşmış olan yabancılardan, para cezasını ödeyip ödenmediğine bakılmaksızın haklarında sınır dışı etme kararı çıkartılanlar.
- Oturma izinleri reddedildiği veya iptal edildiği halde, kendilerine verilen süre içerisinde ülkeden çıkış yapmayan yabancılar.
- 180 gün içinde 90 gün şartı gereği vizenin ya da vize muafiyetinin hepsini kullandığı için, 10 gün içerisinde oturma iznine başvurmak koşulu ile Türkiye’ye alınan ama oturum iznine başvurmayan yabancı vatandaşlar.
- İdari gözetim kararı sonlandırılmasıyla, farklı yükümlülüklere sahip olan yabancılar.
- Görevli personel ile birlikte sınır dışı edilen yabancılar.

Bu kapsamda uygulanan Türkiye’ye Giriş Yasağı süreleri ise aşağıdaki gibidir:

3 aya kadar süre aşımı yapıldığında : 3 ay giriş yasağı
- 3 ay – 6 ay arası süre aşımı yapıldığında : 6 aylık giriş yasağı
- 6 ay – 1 yıl arası süre aşımı yapıldığında : 1 yıllık giriş yasağı
- 1 yıl – 2 yıl arası süre aşımı yapıldığında : 2 yıllık giriş yasağı
- 2 Yıldan fazla süre aşımı yapıldığında : 5 yıllık giriş yasağı

Genel olarak yabancılar hakkında tayin edilen yasak sürelerini bu şekilde ifade etmekle birlikte, istisnai haller olarak değerlendirebileceğimiz aşağıdaki şartların yerine getirilmesiyle, verilen yasal süreyi aşmış olmalarına karşın, kişilere Türkiye’ye giriş yasağı uygulanmaz:

Verilen süreyi 3 ay kadar aşmış olmasına rağmen, kendi isteğiyle sınır kapılarından çıkış yapmak isteyen ve idari para cezasını ödeyen yabancı vatandaşlar.
- 3 aya kadar, gün ihlali yapan, haklarında sınır dışı kararı alınan ve verilen süre içerisinde ülkeden çıkış yapmak için sınır kapılarına giderek idari para cezalarını ödeyen yabancı vatandaşlar.

DEPORT NASIL KALDIRILIR ?

Normal şartlarda, deport (sınır dışı) edilen yabancılar, haklarında tayin edilen giriş yasağı süreleri dolmadan Türkiye’ye giriş yapamazlar. Fakat anılan sürelerin dolmasını beklemek, yabancı açısından ekonomik, sosyal ve sair pek çok alanda ciddi yoksunluklara ve hak kayıplarına sebebiyet verebileceğinden, her durumda anılan sürelerin dolmasını beklemeye gerek yoktur. Bu noktada ilgiliyabancı kişiler, haklarındaki deport işleminin kaldırılması konusunda haklı bir arayış içerisine girmektedirler. Buna binaen bu kısımda deport kararını kaldırma yöntemlerine değineceğiz. Bunlardan ilki:

1) MEŞRUHATLI VİZE EDİNEREK DEPORT KALDIRMA:

Hakkında deport (sınır dışı edilme) kararı verilen yabancı, meşruhatlı vize almasını gerektirecek geçerli bir sebebi varsa kendisi için tayin edilen yasak süresine uymaksızın ülkeye girebilmektedir. Bahsi geçen meşruhatlı vizeler ise: Eğitim Vizesi, Çalışma Vizesi, Tedavi Amaçlı Vize, İş Görüşmesi Vizesi, Turizm Vizesi veya Türk vatandaşı çocuğunun olması / Türk vatandaşı ile evli olması / Anne veya babasının Türk vatandaşı olması gibi durumlarda Aile Birleşim Vizesi şeklinde sıralanabilir. Yani ilgili yabancı kişiler, kendi ülkelerindeki Türk Konsolosluklarına müracaatla, anılan vizelerden kendi durumlarına uygun düşenini edinerek ülkeye giriş yapabilmektedirler.

Fakat sayılan vizelerin edinilebilmesi için, söz konusu sebeplere dayanak teşkil eden evrakların vize başvurusu sırasında belgelenmesi gereklidir. Aksi halde kişi, başvurusunun reddedilmesi sonucuyla karşılaşacaktır.

Ayrıca; terör örgütleri ile bağlantısı olduğu tespit edilen kişilerin ve devlete karşı işlenen suçlar nedeniyle haklarında deport kararı verilen yabancıların, meşruhatlı vize edinmek suretiyle ülkeye giriş yapmaları mümkün değildir. Bahsi geçen kişilerin, haklarındaki deport kararını, idare mahkemesinde dava açmak suretiyle kaldırmaları ise mümkündür.

2) DAVA AÇARAK DEPORT KALDIRMA:

Hukuk Devletinin en temel gerekliliği olarak İdarece gerçekleştirilen tüm iş ve işlemler yargısal denetime tabidir. Bu bağlamda bir yabancı hakkında deport kararı alınmışsa, kararı alan idare ilgili yabancıya veya bu yabancının yasal temsilcisine kararı gerekçeli olarak tebliğ eder.

Sınır dışı edilme kararı kendisine uygulanmak istenen yabancı bu çerçevede hakkında verilen deport kararının hukuka aykırı olduğunu iddia ederek idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Burada sınırdışı etme kararına itiraz niteliğindeki bu davayı açabilmek için 7 günlük hak düşürücü süre söz konusudur. Deport kararının kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içinde bu davayı açmalıdır. Genel olarak bu karara karşı idare mahkemesinde açılan iptal davası deport işleminin uygulanmasını durdurur.

TAHDİT KODU NEDİR ?

Bazı durumlarda, sınır dışı edilen yabancılar hakkında, bu işleme ek olarak sınır dışı edilme nedenlerine bağlı yabancı tahdit kodları konulmaktadır. Sınır dışı edilirken sınır dışı edilme nedenlerine bağlı olarak sicillerine tahdit kodu işlenebilen yabancılar, bu kod sebebiyle 1 aydan 5 yıla kadar değişen bir süre için, bazı durumlarda ise süresiz bir şekilde tekrardan Türkiye Cumhuriyeti’ne giriş yapamamaktadırlar. Her biri farklı özellik ve önem derecesine sahip bu kodların belli başlılarını ve konuluş sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz.

V-69 (İkamet izni iptal edilenler)
- V-71 (Adreste bulunamayanlar)
- V-70 (Sahte evlilik)
- V-77 (Ahıska Türkü olmadığı halde başvuruda bulunanlar)
- V-84 (10 gün içinde ikamet izni alma koşuluna bağlı olarak giriş yapanlar)
- G-78 (Bulaşıcı hastalık taşıyan yabancılar)
- G-87 (Genel güvenlik açısından tehlike arz eden kişiler)
- Ç-113 (Yasadışı giriş-çıkış yapanlar)
- Ç-114 (Haklarında adli işlem yapılan yabancılar)
- Ç-115 (Ceza evinden tahliye olan yabancılar)
- Ç-116 (Genel ahlak ve kamu sağlığını tehlikeye atan yabancılar)
- Ç-117 (Kaçak çalışanlar)
- Ç-118 (İkamet izni iptal edilenler)
- Ç-119 (Kaçak çalışanların para cezasını ödememesi)
- Ç-120 (Vize veya ikamet ihlalinden kaynaklanan para cezasının ödenmemesi)
- Ç-135 (Yabancılar ve uluslararası koruma kanuna aykırı davrananlar)
- Ç-136 (Seyahat masraflarını ödemeyenler)
- Ç-137 (Terke davet edilen yabancılar)
- Ç-138 (İnat yolcu)
- K (Kaçakçılıktan arananlar)
- N-99 (İnterpol kodu)
- O-100 (Semti Meçhul Yurda Giriş Yasaklı Sığınmacı)
- N-82 (İstihzan kodu)

YABANCI TAHDİT KODLARI NASIL KALDIRILIR ?

Anılan tahdit kodları, yabancının Türkiye’de yaşayan ailesine yahut ekonomik vb. yatırımlarına erişimini imkansız hale getirdiğinden ve hepsinden öte seyahat etme ve yer değiştirme hürriyetlerini kısıtladığından, konunun uzmanı bir Avukatın hukuki yardımı ile bertaraf edilmesi yoluna başvurmak oldukça önemlidir.

Bu noktada yabancı hakkında konulan tahdit kodlarının kaldırılması her ne kadar mümkün olsa da yukarıda açıkça ifade ettiğimiz üzere, her bir tahdit kodunun karşılığı ve önem derecesi birbirinden farklıdır. Dolayısıyla her bir tahdit kodunun kendi içerisinde ve somut olay özelinde ele alınması gerekmektedir.

Tahdit kodlarının kaldırılabilmesi için; yabancı, yasal temsilcisi veya vekili tarafından idare mahkemesinde idari dava açma yolunun seçilebileceği gibi belli bazı durumlarda salt idari başvuru yoluna ya da meşruhatlı vize edinmek suretiyle kaldırılması yoluna gidilebileceğini de ifade etmek gerekmektedir. Şöyle ki:

1- TAHDİT KODUNUN İDARİ DAVA İLE KALDIRILMASI:

Haklarında deport (sınır dışı etme) kararı alınan ve tahdit kodu işlenen yabancı uyruklu kişiler, yasal temsilcileri veya vekilleri; vaktinde yetkili idare mahkemesinde açacakları bir idari dava ile bu kararın ve kodun kaldırılmasını sağlayabilirler. Yabancının ülkeye girişini engelleyen tahdit koduna karşı açılacak olan dava, belirgin bir öngörü yapılamayacak olsa da yaklaşık olarak 1 yıllık bir sürede sonuçlanmaktadır.

Ancak dava açılırken, bilhassa Yürütmeyi Durdurma talep edildiğinden, hakim buna (yürütmeyi durdurmaya) karar verirse kişi, Türkiye’ye giriş yapabilecektir. Uygulamada Yürütmeyi Durdurma kararlarının ise genelde 20 ila 30 gün içerisinde verildiği bilinmektedir.

Ayrıca hakkında deport kararı verilmiş olan yabancı için bir de tahdit kodu tayin edilmişse ve kişi halen Türkiye sınırları içerisindeyse, bir an önce kendisi için hem deport kararının iptali hem de kodun kaldırılması davasını açmak en faydalı yol olarak görünmektedir.

2- TAHDİT KODUNUN MEŞRUHATLI VİZE EDİNMEK SURETİYLE KALDIRILMASI:

Hakkında yurda giriş yasağı uygulaması yapılan bir yabancının, hangi durumlarda ve ne şekilde meşruhatlı vize edinip söz konusu yasağa takılmadan ülkeye giriş yapabileceğine yukarıda detaylı şekilde değinmiştik. Dolayısıyla bu kısımda tekrara düşmemek adına aynı açıklamalara yer vermeyerek bu konuda detaylı bilgiye, Deport Nasıl Kaldırılır başlıklı kısımdan ulaşılabileceğini ifade etmek istiyoruz.

DEPORT KARARINI VE TAHDİT KODUNU KALDIRMADA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME:

Deport kararının iptaline yönelik olarak açılacak olan iptal davasında görevli mahkeme idare mahkemeleridir. Sınır dışı edilme kararı idari bir işlem olması dolayısıyla hukuka uygunluğunu denetleyecek olan da idare mahkemesidir.

Yetkili mahkeme ise idari işlem niteliğinde olan bu kararı veren idarenin bulunduğu yer mahkemesidir. Yani hakkında deport kararı uygulanan yabancı, yasal temsilcisi veya vekili;

bunun iptali için açacağı davayı işlemi uygulayan idarenin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açmalıdır.

Yabancı hakkında verilen deport kararının nedenine bağlı olarak kişiye verilen kodun iptali ve kaldırılması için açılacak davada da görev ve yetki kuralı aynıdır. Yani kodu kişinin siciline işleyen idarenin bulunduğu yer idare mahkemesinde dava açılmalıdır.

DEPORT KALDIRMA İŞLEMLERİNDE PROFESYONEL HUKUKİ DESTEĞİN ÖNEMİ:

Deport uygulaması esasen yargısal bir karar olmayıp idari bir işlemdir. Bu sebeple uygulamada kişilerin haksız ve mesnetsiz yere sınır dışı edildikleri veya ülkeye girişlerinin aynı suretle engellendiği gözlemlenmektedir. Uluslararası Hukuk gibi son derece teknik ve resmi prosedürler dahilinde ilerleyen bir alanda, haklarının iadesi konusunda, şahıslara profesyonel bir hukuki danışmanlığın gerekliliği ise her türlü izahtan varestedir.

Yine yukarıda detaylı olarak açıkladığımız üzere ilgili yabancı şahıslar, belirli girişimler (İdari dava veya Meşruhatlı Vize yolu) yapıldığı takdirde, haklarında tayin edilen ülkeye giriş yasağı süreleri dolmadan da Türkiye’ye giriş yapabilmektedirler. Ancak bunun hayata

geçirilebilmesi, hukuki prosedürün en doğru ve en hızlı şekilde işletilmesiyle mümkün olabilecektir. Dolayısıyla haklarında Deport (sınır dışı etme) kararı verilen ve bazı durumlarda da buna ek olarak Yabancı Tahdit Kodları tayin edilen kişiler, vakit kaybetmeksizin konunun uzmanı tecrübeli bir Avukatın Hukuki yardımını talep etmelidirler.

İlginizi Çekebilecek Yazılarımız…

Yazar: Avukat Pakize Narin ERGAN | Hukuk Bürosu: Laçin Hukuk Danışmanlık Bürosu