“Veraset ilamı nedir?” sorusu özellikle bir yakını vefat etmiş ve mirasçı olarak nitelendirilen kişilerin en çok merak ettiği sorular arasında bulunmaktadır. Veraset ilamına genel olarak bakıldığında; miras bırakan tarafından belirlenmiş veya yasal mirasçıların, mallar üzerinde ne kadar bir pay hakları bulunduğunu resmeden belge veraset ilamı olarak adlandırılmaktadır.
Resmi bir kanıt niteliği taşıyan bu belge aynı zamanda mirasçıların kimler olduğunu da ayrıntılı biçimde ele almaktadır. Ülkemizde özellikle yurt dışında bulunan vatandaşlar tarafından veraset ilamı talebi sıklıkla yapılmaktadır. Bunun yanı sıra bazı hukuki işlemlerde veya prosedürlerde de veraset ilamına ihtiyaç duyulmaktadır. Mirasçıların, vefat eden kişinin malları üzerinde ne kadar söz hakkı olduğunu usulüne uygun biçimde belgeleyen veraset ilamı kişilerin “mirasçı” sıfatını almasını sağlamaktadır. Bir miras bırakanın birden fazla mirasçısı olması durumunda tek bir mirasçının veraset ilamı talebinde bulunması yeterli olacaktır. Alınan tek bir veraset ilamı tüm mirasçıları göstermektedir.
Veraset ilamının alınmasının en önemli sebeplerinden bir tanesi de veraset ve intikal vergisi beyannamesi alabilmek için bu ilamı almanın şart olmasıdır. Beyannamenin alınabilmesi için belirlenen sürenin aşılması durumunda yeniden işle yapılması gerektiğinden veraset ilamının beyanname işlemlerine başlamadan önce alınması zaman açısından etkili olacaktır.
Yazı İçeriği
Veraset İlamı Nasıl Alınır?
Veraset ilamı almak isteyen mirasçıların, “Veraset ilamı nasıl alınır?” hususunda merak ettikleri oldukça fazladır. Mirasçıların veraset ilamı alabilmeleri için Türk Medeni Hukuku (TMK) tarafından belirlenen belirli kurumlara gitmesi gerekmektedir. Bu kurumlardan ilki sulh hukuk mahkemeleridir. Daha sonradan veraset ilamını çıkarma sürecinin kolaylaşması adına bu görevi yapabilme hakkı noterlere de tanınmıştır. Vatandaşlar sulh hukuk mahkemeleri veya noterlere giderek veraset ilamı talebinde bulunabilmektedirler. Noterler tarafından gerçekleşen bazı uygulamalarda, noterlerin yönlendirmesiyle veraset ilamı işlemi mahkemeler tarafından yapılmaktadır.
Veraset İlamına Kimler Başvuru Yapabilir?
Veraset ilamı talebinde bulunacak ilgili kişilerin yasal mirasçı veya atanmış mirasçı olup olmadığının bir hükmü yoktur. Her iki mirasçı durumunda da veraset ilamı talebinde bulunmak mümkündür. TMK madde 598 gereği gerek yasal mirasçının gerekse atanmış mirasçının veraset ilamı talebinde bulunmaya hakkı vardır. Dolayısıyla yalnızca ortak bir karar sonucu veraset ilamı alınması şart değildir.
Burada dikkat edilmesi ve özellikle bilinmesi gereken bir detay bulunur. TMK madde 598/2 gereğince vasiyet alacaklıları veya atamış mirasçıların veraset ilamı alabilmeleri için 1 aylık itiraz sürelerini beklemeleri gerekmektedir. Eğer bu 1 ay süre içerinde herhangi bir itiraz gelmez ise sulh hukuk mahkemesi kararıyla mirasçılık belgesini alabilmektedirler. Bilinmesi gereken bir diğer önemli husus ise, Yargıtay uygulamasına gereğince yalnızca mirasçıların değil alacaklıların da veraset ilamı alabilme haklarının bulunduğudur. İcra ve İflas Kanunu madde 94 uyarınca alacaklıların mahkemeden veraset ilamı talep etme hakları bulunmaktadır. Bu durumda veraset ilamının kimler tarafından alınabileceği bir çerçeveye oturtulmuş olur.
Veraset ilamı İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Veraset ilamı talebinde bulunacak olan kişilerin öncelikle bu işlemi yapabilmeleri için edinmesi gereken birtakım belgeler bulunmaktadır. Yetkili kişiye iletilmesi gereken belgeler şu şekildedir;
- Nüfusa kayıt örneği
- Talepte bulunacak kişi tarafından hazırlanacak olan veraset ilamı talebinde bulunduğunu beyan eden dilekçe
- Miras bırakan kişiye ait resmi ölüm kağıdı
Miras bırakanın resmi ölüm kağıdının yurt dışından gelecek olması durumunda bu belge öncelikle yeminli tercümanlar tarafından işlem görmeli, daha sonrasında ilgili yerlere iletilmelidir. Veraset ilamı talebinde bulunduğuna dair hazırlanan dilekçede kullanılan dil ve metin oldukça önemlidir. Dolayısıyla tam da bu noktada kişilerin bu alanda uzman bir avukattan destek almaları tavsiye edilmektedir. Taslak metinler üzerinden hazırlanan dilekçelerin güncel durumları iptale kadar gidebilmektedir. Bu da veraset ilamı sürecini oldukça geriye alacaktır.
Veraset İlamı İptal Edilir Mi?
Veraset ilamı talebi gerekçeli durumlar söz konusu olduğunda iptal edilebilmektedir. TMK madde 598/3 gereğince bu ilam belgesi her zaman aksi ispatlanabilen ve geçersizliği kabul edilebilecek bir belgedir. Dolayısıyla mirasçılık belgesinin gerçek durumu yansıtmaması koşuluyla asliye hukuk mahkemesine veraset ilamı iptali için başvuru yapılabilmektedir. Dava ile sonuca kavuşacak olan bu durumun yürütüldüğü dava türü çekişmeli dava olmaktadır. Dava açılan kişiler tarafından, diğer mirasçılar davalı olarak adlandırılmaktadır ve davada veraset ilamının yeniden düzenlenmesi talebi tartışılmaktadır.
